Sabahattin Yakut / Ya da kadın değil sanatçı…

Ya da kadın değil sanatçı…

Ne mutlu ki ülkemizde artık kadın deyince akan sular duruyor. Duruyor ama durulmuyor, o da ayrı bir konu… Hatta gün geçmiyor ki güzel ülkemizde yeni yeni, yenilikçi, çağdaş ve bir o kadar mutlu eden haberler duymaya devam ediyoruz hep.

Ekonomimiz olsun, huzurumuz olsun, eğitim sistemimiz olsun, adaletimiz olsun hep bir gelişme ve güzelleşme içinde desek yalan söylemiş oluruz. Ki bu nedenle bu konuda bizler yalan söylemeyi reddediyor ve doğruları olabildiğince öğrenmeye ve aktarmaya çaba sarf ediyoruz. Çünkü doğrulara ihtiyacımız var. Çünkü doğru olan yapılmıyorsa ve doğru olan erişim dışıysa bu durumdan haberdar olmak ve haberdar etmek en doğal hakkımız…

Şimdi şu gün vatan haini olmak çok kolay mesela… Çünkü eğer yönetenlerin tersi bir şey söylersen vatan haini olduğunu sen bile rahatlıkla kavrarsın… Ha, bununla beraber çok rahat bir şekilde sadece yönetimi desteklediğini iddia ederek hem sanatçı hem de vatansever de olabilirsin…

Sanatçı olmak öyle kolay değil iki gözüm… Önce dürüst ve insan olmak gerek biraz… Felsefi argümanlara göre bir şarkı dahi üretsen ve onu da dinleyecek bir kişi dahi varsa sen sanatçısın demektir… Bu tamam ve fakat ne kadar sanat olduğu da bu felsefi argümanlarla gene sorgulanabilir. Ve tabii kişinin de ne kadar sanatçı olduğu aynı zamanda sorgulanabilir. Bizim de yaptığımız sanat ve sanatçılık, elbet bu şekilde sorgulanabilir.

Ama kimin erkek kimin kadın sanatçı olduğu sorgulanamaz mesela… Mesela kimin sahneye çıkacağı kimin çıkmayacağı da sorgu yahut yargı dahilinde değildir. Sanatçı sanatçıdır… Kadın ya da erkek değildir. Bu nedenle tiyatro sanatında misal bizler, karşımızdaki oyuncuyu karşılıklı oynarken erkek ya da kadın olarak değil, partner olarak algılarız… Çünkü o sırada karşımızda duran, konuşan, yahut dans eden kişi kadın ya da erkek değil bir sanat icracısıdır ve sanatını icra ederken de kendisi de kendinin bir erkek ya da kadın olduğunu aklına getirmez gerek duymadıkça.

Ama bütün dar görüşler bırakın sanatı, hayatın her noktasında kadın ve erkeği ayırır. Neden? Çünkü birinin kas gücü diğerinden daha güçsüz ve birinin sapkınlığı da diğerinden daha sapkın olabilmektedir… Bu nedenle kendi sapkın düşünceleri neticesinde bütün herkesi aynı minvalde görür ve kadından itinayla uzak durur. Çünkü ona göre nefis zaten şeytandır ve nefisini ateşleyecek olan kadın da zati tamamen bir şeytandır. O halde kadın her yerden uzak tutulmalıdır.

Yahu sapkın olan sensin. Ne içinde bir şeytan var ne de kadın şeytan… Sen zayıfsın, sen kültürden yoksunsun ve sen kendini bilmezin birisin. Dedik ya kadın erkek ayrımı bizim mesleğimizde yoktur. Bu ayrımı ancak ve ancak kadını aşağı gören ve dışlayan dar bir zihniyet ilân edebilir.

Yahu anlamadığım nokta şu; be adam senin anan da bacın da kadın. Onların şeytan yahut kötücül olduğunu iddia edebilir misin? Edemezsin… Kim bilir belki de edersin fakat bunun karşılığında gene karşında bu dışladığın, ötelediğin sanatçıyı bulursun. Ve senin annenin haklarını sana karşı savunan gene sanatçı olacaktır.

Sanat yapmak öyle az buz bir mevzu değildir. Hele senin gibilerin olduğu yerde sanat yapmak daha meşakkatli, daha zordur. Çünkü senin haklarını sana karşı savunmak o kadar zordur ki… Ama sanatçı bu durumdan hiçbir maddi kazancı olmaksızın, aksine maddi kayıplarına ve kaybedeceği maneviyatı ve sağlığına rağmen bunu yapmaya devam eder.

Yani şöyle ki, o kadın o sahneye öyle kolay çıkmadı… Sana rağmen çıktı ve sırf sen istemiyorsun diye de öyle kolay kolay inecek değil. Senin sayende öğrenmedi felsefeyi, şanı, edebiyatı, hayatı, zorbayı, kötüyü, iyiyi, güzeli ve senin idarenle de nerede duracağına karar vermeyecektir.

Nefret ettiğin, korktuğun, korkutmak istediğin kadın ne isterse onu yapar; sen de öylece sapkın ve dar hâllerinle silinir gidersin tarihten… Ve Afifeler, Verjinler, Feyha Çelenkler hiç bitmez bu topraklarda… Çünkü onlar öncelikle kadın değil sanatçıdırlar…